Hướng dẫn Viết Chương Trình CNC Đơn Giản Cho Người Mới

Gia công CNC là một kỹ thuật tiên tiến sử dụng máy móc điều khiển bằng máy tính để tạo ra các chi tiết chính xác. Một trong những kỹ năng quan trọng khi học CNC là viết chương trình điều khiển máy – hay còn gọi là G-code. Trong bài viết này, bạn sẽ được hướng dẫn cách viết một chương trình CNC đơn giản cho người mới bắt đầu.

 1. G-code là gì?

G-code là ngôn ngữ lập trình chuẩn dùng để điều khiển máy CNC. Mỗi dòng lệnh G-code thường đại diện cho một thao tác, ví dụ như:

  • G00: chạy nhanh (di chuyển không cắt)

  • G01: chạy cắt theo đường thẳng

  • G02 / G03: cắt cung tròn (G02 chiều kim đồng hồ, G03 ngược lại)

  • M03 / M05: bật/tắt trục chính

  • M30: kết thúc chương trình

2. Yêu cầu bài toán: Phay rãnh chữ nhật đơn giản

 Thông số chi tiết:

  • Vật liệu: Nhôm

  • Chiều dài rãnh: 40mm

  • Chiều rộng rãnh: 10mm

  • Chiều sâu rãnh: 2mm

  • Dao phay: φ6mm

  • Tọa độ bắt đầu: (X0 Y0)

  • Tốc độ quay: 3000 vòng/phút

  • Tốc độ tiến dao: 100 mm/phút

 3. Chương trình CNC mẫu

 

gcode

Sao chépChỉnh sửa

% O0001 (PHAY RANH CHU NHAT DON GIAN) G21 (Làm việc với đơn vị mm) G17 (Chọn mặt phẳng XY) G90 (Lập trình tuyệt đối) G00 X0 Y0 Z5 (Di chuyển nhanh đến điểm bắt đầu cách chi tiết 5mm) M03 S3000 (Khởi động trục chính, tốc độ 3000 vòng/phút) G00 Z1 (Hạ dao xuống gần bề mặt chi tiết) G01 Z-2 F100 (Cắt xuống độ sâu 2mm với tốc độ 100mm/phút) G01 X40 F100 (Cắt theo trục X đến 40mm) G01 Y10 (Cắt lên theo trục Y 10mm) G01 X0 (Cắt ngược lại về X0) G01 Y0 (Quay về vị trí ban đầu tạo thành hình chữ nhật) G00 Z5 (Rút dao lên) M05 (Tắt trục chính) M30 (Kết thúc chương trình) %

 4. Giải thích từng dòng lệnh

Lệnh Ý nghĩa
G21 Làm việc với đơn vị mm
G90 Dùng tọa độ tuyệt đối (so với gốc máy)
G00 Di chuyển nhanh, không cắt
G01 Di chuyển có cắt (feedrate F được tính bằng mm/phút)
M03 S3000 Bật trục chính quay chiều thuận, tốc độ 3000 vòng/phút
M05 Tắt trục chính
M30 Kết thúc chương trình và quay lại đầu chương trình

 5. Một vài lưu ý cho người mới

  • Luôn kiểm tra lại chương trình trên phần mềm mô phỏng (như NCViewer, Fusion 360...) trước khi chạy thật.

  • Bắt đầu với chi tiết và dao nhỏ để hạn chế rủi ro.

  • Chú ý tốc độ quay và tiến dao phù hợp với vật liệu và dao.

 Kết luận

Viết chương trình CNC không quá phức tạp nếu bạn nắm vững các lệnh cơ bản và hiểu quy trình gia công. Bắt đầu với các bài toán đơn giản như phay rãnh chữ nhật sẽ giúp bạn có nền tảng vững chắc để học các kỹ thuật nâng cao hơn trong tương lai.